Leven in de laatste levensfase

Ik realiseer mij, als je op deze pagina terecht komt, dat dit confronterend is om dit zo te lezen. Je beseft dat je een beperkte tijd van leven hebt. En het pijnlijke is, dat dit niet alleen geldt voor senioren. Op elke leeftijd kan dit gebeuren.

Mijn bedoeling is niet beschrijven waar jij nu mee te maken kunt krijgen, maar om te kijken hoe jij deze periode anders kunt doorbrengen. Niet alleen bezig zijn met (medisch) behandelen, maar met mogelijk een andere invulling, zodat je deze periode betekenisvol en waardevol kunt maken. Deze invulling van toegevoegde waarde is om aan te geven wat en wie echt belangrijk voor je is.

Misschien wil je nog bepaalde dingen in jouw leven één keer of meerdere keren doen. Denk aan: de zee willen zien, in het bos zijn om de bosgeur te willen ruiken, een bepaald dier willen zien, aaien, bepaalde mensen willen spreken en zien, et cetera. Kijk ook wie je mee wilt nemen. Door dit te doen kun je jouw dagen wat dragelijk maken, het geeft afleiding en een aanleiding om jouw ervaringen te delen.

Dit helpt jou en jouw gezins-, familieleden en vrienden. Het versterkt de onderlinge band. Jullie kunnen er op terugkijken.

Maak jou wensen kenbaar

Juist in deze fase!

• Wat wil ik voor nu en in mijn leven?
• Hoe geef ik mijn leven op een goede en fijne manier nog vorm?
• Wie wil ik nog zien en spreken, in mijn buurt hebben?
• Welke dingen wil ik nog doen, die voor mij belangrijk zijn?
• Andere wensen?

Het gesprek aangaan

Een andere invalshoek is om het gesprek op gang te brengen tussen jou en jouw dierbare(n): jouw man, vrouw, kind(eren), gezins- en familieleden en vrienden- en omgekeerd. Zij mogen ook het gesprek met jou aangaan. Juist omdat het jou, jouw en jullie leven betreft.

Ik heb veel mensen en hun dierbaren gesproken die in deze fase waren. Wat ik met regelmaat heb gemerkt, is dat het gesprek stilvalt in deze cruciale periode. Onderwerpen worden vermeden. Men ‘babbelt’ over dagelijkse dingen om niet te spreken hoe het nu voor jou dierbare is om in deze situatie te zijn, levenservaringen worden niet gedeeld, of de leuke en minder leuke omstandigheden in het iemands leven. En dat is jammer wat jullie laten thema’s liggen die jullie in de kern kunnen raken. Gesprekonderwerpen die ertoe doen.

Mogelijk komt het ook dat ze jou niet willen lastigvallen. Ze zien jou lijden en hebben de angst om jou later te kunnen verliezen. En mogelijk hebben ze moeite om het met jou hierover te spreken, het is lastig. Ze weten niet hoe ze met jou kunnen omgaan, jou kunnen steunen. Daarbij hebben zij ook hun eigen rouwproces, gevoelens en emoties die het gesprek moeilijk kunnen maken.

Wat kun je en wat moet je zeggen?

Wat mensen aangeven dat de aanwezigheid van familie en vrienden belangrijk is. Het is warm, troostend en van belang dat jij met jouw dierbare in contact staat, vragen stelt. Dat leidt ook af van het lijden voor iedereen. In deze fase kan het spreken over het nu en het verleden wat lucht geven en veelal gaat dit ook gepaard met humor. Waardoor de gesprekken waardevol en luchtig worden.

Voor jou in deze fase kan het van belang zijn juist omdat jij jouw leven leeft en geleefd hebt. Je hebt een leven die betekenis vol was en nog steeds is, die waarde heeft en je bent zinvol geweest. Misschien heb je kinderen zien opgroeien, een carrière gehad, bijzondere hobby’s en interesses gehad, et cetera.

Veelal kennen mensen jou en jouw geschiedenis in grote lijnen. Misschien heb je niet, nooit of onvoldoende besproken wat jouw motieven, gedachtegangen, intenties, gevoelens, emoties, dromen waren.

Misschien zijn dit wel de belangrijkste vragen – en er zijn er meer – die gesteld mogen worden:

• Waarom heb ik dit leven op deze manier geleefd?
• Waarom was ik op deze wereld – op aarde?
• Wat laat ik na, niet in materieel opzicht, maar als mens?
• Wat is het effect van mijn menszijn op anderen?
• Had ik betekenis, waarin en voor wie?

Levenslessen

Wat ik gemerkt heb in de gesprekken is dat mensen in deze fase zeer openhartig zijn. Zij maken onderwerpen bespreekbaar die ze aan anderen niet en nooit verteld hebben.

En vaak worden er levenslessen besproken die niet alleen voor jou van waarde waren, maar juist voor jouw dierbaren. Je hebt jouw leven vormgegeven, met vallen en opstaan. En vooral dat laatste het opstaan – wat jou veerkrachtig maakte. Deel het met ze! Is inzicht gevend en helpend.

De balans opmaken van het leven

Misschien heb je nog geen idee waarom al deze vragen gesteld mogen worden? Het heeft als nut dat jij zich mogen afvragen wat de conclusie is van jouw leven is op aarde. Wat was jouw meerwaarde, wat heb je bereikt, overwonnen, waar kijk je met een goed en minder gevoel op terug? IJe kunt het natuurlijk voor jezelf overdenken en bedenken. Maar het is juist fijn om dat met anderen erover te spreken, zodat je weet dat het klopt wat je bedacht hebt.

De balans opmaken van het leven is noodzakelijk, zodat je onbelast en met een gerust hart kunt overgaan. Wil je weten hoe?

Begeleiding

In deze periode kan ik jullie begeleiden, ondersteunen en handvatten geven hoe jullie dit samen kunnen doen. Ik ondersteun jou en jouw dierbaren in het gezamenlijk proces van afscheid nemen. Waarbij je de balans op kunt maken van jouw leven,

Jij en jouw dierbaren help ik ook door jullie bij te staan in het komende definitieve afscheid. Daarbij help ik jullie om stervensbegeleiding te geven aan jullie dierbare. Hoe jullie iemand kunnen begeleiden in deze fase en de laatste fase.

Ik help jou en jullie met het opstellen van een wilsverklaring. Leg in een wilsverklaring vast wat jij nog wenst, zodat er geen discussie kan ontstaan op de momenten dat het cruciaal voor jou is.